Meer informatie over multiple sclerose
Multiple sclerose is een ontstekingsziekte van het centraal zenuwstelsel, waardoor de myelineschede van de zenuwvezels gedeeltelijk worden aangetast.
Is het erfelijk?
Het is een ontstekingsziekte van het centraal zenuwstelsel.
Het immuunsysteem is waarschijnlijk de oorzaak van de beschadiging van het myeline (beschermende schede rond de zenuwvezels) op bepaalde plaatsen, waarbij deze myeline wordt vervangen door een weefsel dat vergelijkbaar is met littekenweefsel (sclerose).
Door deze vernietiging worden er sclerotische plaques gevormd, vandaar de naam "multiple sclerose".
Wat is multiple sclerose (MS)?
Onder de verschillende factoren die een rol spelen in de ziekte, is de aanwezigheid van de erfelijke factor zeer waarschijnlijk. Dit wil zeggen dat de ziekte niet het gevolg is van erfelijkheid, maar dat in één familie gelijksoortige genen voorkomen, die het optreden van de ziekte bevorderen.
Zijn er ook andere oorzaken?
Niet alle oorzaken zijn bekend. Het is waarschijnlijk een ziekte waar het immuunsysteem (het verdedigingsmechanisme van het lichaam) de myeline aanvalt als zijnde een lichaamsvreemd materiaal (auto-immuunziekte).
Zijn er verschillende soorten MS?
Er zijn drie belangrijke vormen van MS.
-
RR (Relapsing-Remitting) MS is de meest voorkomende vorm. Deze vorm manifesteert zich door duidelijk gedefinieerde aanvallen met of zonder blijvende gevolgen en zonder verergering van de ziekte tussen twee aanvallen in.
-
Bij de helft van de patiënten ontwikkelt de ziekte zich na vijf tot twintig jaar tot SP (Secundaire Progressieve) MS. Na een eerste fase van onregelmatige aanvallen met eventuele blijvende gevolgen, kenmerkt de tweede periode zich door een geleidelijke verergering van (eerdere) blijvende gevolgen, die vergezeld kunnen gaan van nieuwe aanvallen.
-
Slechts een klein aantal patiënten heeft de vorm PP (Primaire Progressieve) MS. Er is sprake van achteruitgang vanaf het begin van de ziekte, zonder duidelijke aanvallen. Deze vorm van MS komt vaker op verraderlijke wijze voor als de ziekte op late leeftijd aanvangt.
Wat is het mechanisme van de aanvallen?
De plaques vertragen of blokkeren de zenuwen (zoals een vertraging of een onderbreking van een stroom). Op dat moment, doen zich na de lokalisatie van de laesie, neurologische verschijnselen voor. Dit wordt een aanval genoemd.
Wat zijn de symptomen?
Aanvallen kunnen zich op verschillende manieren manifesteren. Ze variëren afhankelijk van het type MS, de leeftijd van de patiënt en de duur van de ziekte.
Het kan gaan om:
-
Sensorische klachten: verlies van gevoel, kriebelend gevoel of pijn in de ledematen, aan één zijde van het lichaam, in de benen, in een ander lichaamsdeel.
-
Zichtsverlies of -afname aan een oog (vaak pijnlijk).
-
Geen motoriek in een ledemaat of in één zijde van het lichaam; problemen met het lopen.
-
Evenwichtsproblemen.
-
Urineproblemen (aanhoudende drang, problemen bij het urineren).
De aanvallen gaan vaak gepaard met extreme vermoeidheid.
Hoe lang kunnen deze aanvallen duren?
Een aanval duurt minimaal 24 uur.
Ze duren meestal kort, zijn terugkerend en reversibel.
Soms kan de periode tussen de aanvallen erg lang zijn. Anderzijds kan een aanval een gedeeltelijke functionele handicap veroorzaken en onomkeerbaar zijn.
Bij een aanval moet u uw behandelende arts en uw neuroloog waarschuwen, die u een specifieke behandeling zullen voorstellen. Deze behandeling helpt om de aanval te reduceren. Ze kan in het ziekenhuis worden toegediend, of door een gespecialiseerde zorgverlener bij u thuis.
Start nooit op eigen initiatief een behandeling om de aanval terug te dringen.
Wie kan de ziekte MS krijgen?
Er is geen predispositie bekend voor deze ziekte. De ziekte treedt vaak op in de leeftijd tussen 20 en 40 jaar, en is bij vrouwen 50% frequenter dan bij mannen. Het is bij jongvolwassenen de hoofdoorzaak van functionele handicaps die geen verband houden met een ongeval.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose berust hoofdzakelijk opde symptomen, aangevuld met een neurologisch onderzoek.
Een MRI (Magnetic Resonance Imaging) is een pijnloos onderzoek waarmee de plaques zichtbaar worden gemaakt, de ontwikkelingsvorm van MS kan worden vastgesteld en de diagnose volgens nauwkeurige criteria kan worden bevestigd.
In bepaalde gevallen is een lumbale punctie nodig om het cerebrospinaal vocht te analyseren (het vocht dat het zenuwstelsel omgeeft).
Men kan ook het centraal zenuwstelsel onderzoeken door de oogzenuw te analyseren (visueel opgeroepen potentieel).
In het merendeel van de gevallen kunnen de ziektes die op MS lijken met behulp van een bloedafname, worden geëlimineerd. In dat geval wordt een andere behandeling voorgesteld.
Welke behandelingen zijn er?
De neuroloog schrijft u een behandeling voor die door uw behandelende arts kan worden opgevolgd.
De behandeling wordt aangepast aan uw vorm van MS om het aantal, de duur en de intensiteit van de aanvallen te verminderen en uw functionele handicap te verbeteren.
Het gaat doorgaans om behandelingen via zelfinjectie (zoals bij diabetici), maar er worden momenteel nieuwe orale behandelingen op de markt gebracht.
Bij relapserende MS-vormen blijken de behandelingen, indien ze bij aanvang van de ziekte worden toegediend doeltreffend, te zijn om het aantal aanvallen per jaar te reduceren en de mogelijke verdere achteruitgang af te remmen.
Tegelijkertijd kunnen functionele klachten van MS door verschillende partijen worden behandeld, afhankelijk van de behoefte: fysiotherapeut, psycholoog, ergotherapeut, enz.
Multiple sclerose is een belemmerende ziekte waarvoor veel moed en vastberadenheid nodig is. Praat over uw ziekte met uw naasten en met uw omgeving en aarzel niet om hulp te vragen. Er worden talrijke onderzoeken gedaan en er is steeds meer bekend over MS. Het is belangrijk dat u een vertrouwensrelatie met uw neuroloog heeft.